جراحی کاتاراکت چیست؟
جراحی کاتاراکت چشم یکی از متدهای درمانی موثر و کم خطر برای اصلاح عدسی کدر شده است. افرادی که به دلیل بیماری کاتاراکت یا آب مروارید با مشکل کدر شدن عدسی چشم و کم شدن قدرت دید بینایی همراه هستند؛ به واسطه این جراحی درمان می شوند. با توجه به اینکه انجام ندادن این جراحی و پیشرفت بیماری آب مروارید می تواند بینایی انسان را تحت تاثیر قرار دهد؛ لازم است تا در اسرع وقت برای انجام آن به چشم پزشک یا جراح چشم مراجعه شود.
در این مطلب به شرح همه چیز درباره عمل کاتاراکت چشم می پردازیم و در نهایت شما را با یکی از جراحان حاذق در این زمینه آشنا می سازیم؛ تا بتوانید با خیال آسوده، برای جراحی کاتاراکت چشم اقدام کنید.
چرا باید برای انجام جراحی کاتاراکت چشم اقدام کنیم؟
اولین عاملی که بیماری را ملزم به انجام جراحی کاتاراکت چشم می کند، کم شدن قدرت بینایی است؛ که باعث می شود فرد قادر به انجام بسیاری از کارهای روزانه خود مانند مطالعه، تماشای تلویزیون، راه رفتن از مسیر درست، خرید کردن، آشپزی، مشاهده اجسام دور و نزدیک و… نباشد؛ اما تنها علت انجام جراحی آب مروارید یا کاتاراکت، تاری دید نیست.
در مواقعی، پزشک برای درمان بیماری های جدی تری چون دژنراسیون ماکولا و رتینوپاتی دیابتی لازم می داند تا ابتدا به رفع عارضه آب مروارید بپردازد. البته جراحی آب مروارید به همه افراد توصیه نمی شود؛ چراکه ممکن است تا چندین سال آب مروارید باعث تاری و از بین رفتن دید نشود. با این حال اگر جراح تاکید بر انجام این جراحی دارد؛ لازم است تا این جراحی در سریع ترین زمان ممکن انجام شود.
جراحی کاتاراکت
قبل از انجام جراحی کاتاراکت چشم چه اتفاقی می افتد؟
اولین اقدامی که قبل از انجام جراحی کاتاراکت چشم انجام می شود، سونوگرافی چشم است؛ که به منظور آگاهی پزشک در رابطه با اندازه و فرم چشم انجام می شود. انجام این سونوگرافی به پزشک کمک می کند تا متناسب با چشم های بیمار، بهترین ترین نوع عدسی مصنوعی را برای جراحی آب مروارید استفاده کند. معمولاً جراح کاتاراکت به توضیح انواع لنز برای بیمار می پردازد و مشاوره کاملی درباره مناسب ترین نوع لنز با توجه به شرایط بیمار می دهد.
در ادامه برخی از انواع لنزهای مصنوعی که در جراحی آب مروارید جایگزین عدسی آسیب دیده می شود؛ شرح داده شده است.
- تک کانونی با فوکوس ثابت: چنانچه جراح از این لنز در حین عمل آب مروارید استفاده کند؛ بیمار برای دیدن اجسام دور دید خوبی دارد؛ اما برای دیدن اجسام نزدیک به طور واضح باید از عینک استفاده کند.
- تک کانونی سازگار با فوکوس: جایگزین شدن این لنز با عدسی طبیعی در حین عمل کاتاراکت، به بیمار کمک می کند تا اجسام دور و نزدیک را به طور شفاف و واضح ببیند.
- چند کانونی: عملکرد این نوع لنز، شبیه به عینک های دو کانونی است؛ که استفاده از آن در چشم ها باعث می شود تا بیمار بعد از جراحی کاتاراکت چشم، دید خوبی را در نواحی دور، نزدیک و متوسط تجربه کند.
- اصلاح آستیگماتیسم: چنانچه بیماری دارای چشمان آستیگمات باشد؛ به طوری که استفاده نکردن از عینک های آستیگمات باعث اختلال در بینایی او می شود؛ جراح از لنزهای اصلاح کننده آستیگماتیسم در حین جراحی آب مروارید استفاده می کند.
در نهایت بعد از تعیین نوع لنز و انجام آزمایشات قبل از عمل، پزشک باید شرح حال جامعی از وضعیت سلامت بیمار و داروهایی که طی روز مصرف می کند؛ دریافت کند. در بسیاری از مواقع جراح به بیمار توصیه می کند تا چند روز قبل از عمل کاتاراکت چشم، از مصرف داروهایی که باعث رقیق شدن خون در بدن می شوند، پرهیز کند.
در طول جراحی کاتاراکت یا آب مروارید چه اتفاقی می افتد؟
با توجه به اینکه جراحی کاتاراکت چشم، یک عمل سرپایی است؛ زمان انجام آن از 1 ساعت تجاوز نمی کند. چشم ها دائماً در حال باز و بسته شدن هستند و همین موضوع سبب می شود تا جراح به سختی بتواند این عمل چشم را انجام دهد. با توجه به این چالش، پزشک در قدم اول برای باز نگه داشتن چشم های بیمار، از نوعی قطره استفاده می کند. این قطره سبب می شود تا مردمک چشم تا حدودی گشاد شود.
در ادامه از داروهای بی حسی برای چشم استفاده می شود؛ تا بیمار در حین عمل احساس درد و ناراحتی نداشته باشد. عدسی آسیب دیده از داخل چشم برداشته می شود و یک عدسی مصنوعی جدید و شفاف، جایگزین آن می شود. جراحی کاتاراکت به روش های مختلفی انجام می شود؛ که در ادامه برخی از این روش ها ذکر شده است.
جراحی کاتاراکت به روش فیکو
در حال حاضر کم خطر ترین راه برای از بین بردن کاتاراکت چشم، جراحی به روش فیکو است. کوتاه بودن طول دوره نقاهت و عوارض کم بعد از عمل، مهم ترین دلیلی است که باعث شده است اغلب جراحان از این روش به درمان آب مروارید چشم بپردازند. در جراحی کاتاراکت به روش فیکو جراح با تاباندن امواج اولتراسوند به عدسی، آن را خرد می کند.
در نهایت عدسی خرد شده و آسیب دیده توسط ابزارهای خاصی از چشم خارج می شود و لنز شفاف جایگزین می شود. با توجه به اینکه شکاف ایجاد شده روی چشم برای خارج کردن عدسی کدر شده و وارد کردن عدسی شفاف، بسیار کوچک است؛ جراح لزومی برای بخیه نمی بیند و این شکاف بعد از اتمام دوران نقاهت به خودی خود ترمیم می شود.
جراحی کاتاراکت به روش خارج کپسولی
زمانی که بیمار دیرتر از موعد برای جراحی کاتاراکت چشم به جراح مراجعه کرده باشد و عدسی بیش از اندازه سفت و رسیده شود، عمل آب مروارید چشم به روش خارج کپسولی یا اکسترا کپسولار انجام می شود. در این وضعیت امواج اولتراسوند قادر به خرد کردن عدسی نیستند؛ بنابراین؛ جراح با ایجاد یک شکاف در چشم تلاش می کند تا عدسی را به صورت کامل از کپسول جدا و خارج کند. با توجه به اینکه برش یا شکاف ایجاد شده روی چشم در این نوع جراحی عمیق تر و بزرگ تر است؛ جراح بعد از اتمام عمل با استفاده از بخیه برای بستن شکاف اقدام می کند.
جراحی کاتاراکت به روش داخل کپسولی
جراحی داخل کپسولی یا اینتر کپسولار یک تکنیک بسیار قدیمی برای خارج کردن عدسی آسیب دیده است؛ که در حال حاضر برای موارد خاص انجام می شود. طی این روش، جراح عدسی طبیعی کدر شده را به همراه کپسولی که آن را احاطه کرده است، از چشم ها خارج می کند. علت اصلی استفاده نکردن جراحان از این متد درمانی، نبود فضای مناسب برای جایگزین کردن عدسی مصنوعی است.
بعد از عمل جراحی کاتاراکت چشم، چه اتفاقی می افتد؟
بعد از انجام جراحی آب مروارید، امکان دارد بیمار به دلیل تاری دید، بینایی کاملی را تجربه نکند؛ اما این وضعیت تنها چند روز بعد از عمل ادامه پیدا می کند و بعد از آن تاری دید به طور کامل رفع می شود و بینایی چشم ها بهبود پیدا می کند. بسیاری از افراد مبتلا به کاتاراکت به دلیل کدر شدن عدسی، محیط اطراف خود را به رنگ قهوه ای یا زرد می بینند؛ اما در پایان این جراحی و اتمام دوران نقاهت، به دلیل قرار گرفتن عدسی جدید، محیط اطراف شفاف و روشن دیده می شود.
دردهای خفیف، خارش چشم و عوارضی از این قبیل عادی است و باعث بروز مشکل خاصی برای چشم نمی شود؛ اما لازم است تا سه روز بعد از جراحی کاتاراکت و دو ماه بعد از این عمل، برای بررسی وضعیت چشم، به پزشک معالج مراجعه شود. در حین معاینات و بعد از جراحی اغلب پزشکان توصیه می کنند تا از چسب و محافظ برای جلوگیری از آسیب دیدن چشم در حین خواب استفاده شود.
آیا جراحی کاتاراکت چشم عوارض دارد؟
برخی از بیماران نگران عوارض بعد از عمل جراحی کاتاراکت چشم هستند. عمل آب مروارید مانند سایر عمل های چشمی با عوارض و خطراتی همراه است؛ اما انجام ندادن این جراحی باعث مشکلات خطرناک تری مانند بروز بیماری آب سیاه در چشم می شود. لذا بهتر است برای کاهش خطر این عمل، بلافاصله بعد از دستور پزشک، برای جراحی اقدام شود. در ادامه برخی از عوارض جراحی کاتاراکت چشم ذکر شده است؛ که با اطلاع از آن می توانید تصمیم گیری بهتری برای انجام دادن یا ندادن این عمل داشته باشید.
- افتادگی پلک
- متورم شدن چشم
- تجمع خون در داخل چشم و نواحی اطراف آن
- جدا شدن شبکیه
- ایجاد عفونت
- از دست دادن بینایی
تنها تعدادی از این عوارض خطرناک و جدی هستند؛ که اگر توسط بهترین جراح آب مروارید انجام شوند، احتمال وقوع آن ها کمتر می شود؛ بنابراین؛ اگر نگران عوارض بعد از عمل این نوع جراحی چشم هستید؛ کافیست تا به بهترین جراحان متبحر در این زمینه مراجعه کنید.
در صورت مشاهده چه علائمی بعد از جراحی کاتاراکت باید فوراً به پزشک مراجعه شود؟
توجه داشته باشید که جراحان برای تسکین درد و کنترل عفونت، داروها و قطره های متفاوتی را تجویز می کنند؛ که باید در اسرع وقت مصرف شوند؛ تا در طول دوره نقاهت خطری سلامت چشم ها را تهدید نکند. معمولاً 8 هفته زمان لازم است تا علائم عمل آب مروارید به طور کامل از بین برود؛ اما در دوران نقاهت ممکن است بیمار با علائم بسیار جدی و خطرناکی مواجه شود؛ که در چنین وضعیتی باید فوراً به پزشک مراجعه شود. برخی از این علائم و نشانه ها عبارتند از:
- از دست دادن بینایی
- احساس درد و ناراحتی شدید حتی با وجود مصرف داروهای مسکن
- مشاهده نور چشمک زن
- تورم و قرمزی شدید پلک و چشم
جراحی کاتاراکت
مراجعه به پزشک برای جراحی کاتاراکت
بینایی اغلب کسانی که اقدام به انجام جراحی آب مروارید کرده اند؛ بعد از اتمام دوران نقاهت بهبود پیدا می کند. اگرچه ممکن است برخی از افراد بعد از انجام این عمل دچار آب مروارید ثانویه شوند؛ اما خطری آن ها را تهدید نمی کند. در واقع آب مروارید ثانویه با یک روش درمانی ساده و کوتاه قابل درمان است و نگرانی از بابت بروز این وضعیت بعد از جراحی کاتاراکت وجود ندارد.
اما لازم است به این نکته توجه شود که عمل آب مروارید در عین سادگی، با پیچیدگی و حساسیت های خاص خودش همراه است. لذا پیشنهاد می شود انجام این عمل به جراحان قابل اعتماد و متخصصی سپرده شود. اگر ساکن استان تهران هستید، یا تمایل دارید عمل کاتاراکت چشم را به یکی از جراحان چشم در تهران بسپارید؛ پیشنهاد می کنیم به مطب دکتر پریسا حمامی متخصص و جراح چشم مراجعه کنید.
دکتر پریسا حمامی دارای فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم از دانشگاه ایران است؛ که با داشتن ویژگی هایی چون تجربه کاری بالا، تمرکز بالا در حین عمل، آشنایی با جدیدترین تکنیک های درمانی چشم و… بهترین گزینه برای انجام این عمل حساس است. شما می توانید از طریق راه های ارتباطی موجود در سایت، برای تعیین وقت و در نهایت مراجعه حضوری اقدام کنید.